โควิด XE และ XJ ไวรัสลูกผสมจากสายพันธุ์ย่อยโอมิครอน
ไม่ใช่เรื่องแปลกแต่อย่างใด หากเชื้อไวรัสจะมีการกลายพันธุ์ และสำหรับเชื้อไวรัสโควิด-19 ก็มีการกลายพันธุ์สายพันธุ์โอมิครอน ปัจจุบันมีการแตกเป็นสายพันธุ์ย่อยอย่าง BA.1 และ BA.2 ไปจนถึงสายพันธุ์ลูกผสมอย่าง XE พบผู้ติดเชื้อยืนยันแล้ว และ XJ ที่ยังรอแพทย์ยืนยันข้อมูล
โควิด XE คืออะไร
เชื้อโควิด-19 สายพันธุ์ XE เป็นหนึ่งสายพันธุ์โอมิครอนลูกผสมระหว่างสายพันธุ์ย่อย BA.1 และ BA.2 พบครั้งแรกในสหราชอาณาจักร เมื่อวันที่ 19 มกราคม 2565 มีการถอดรหัสพันธุกรรมทั้งจีโนม และอัปโหลดขึ้นไปแชร์ไว้บนฐานข้อมูลโควิด-19 โลกแล้วมากกว่า 600 ตัวอย่าง
จากการรายงานของศูนย์จีโนมทางการแพทย์ โรงพยาบาลรามาธิบดี พบผู้ติดเชื้อสายพันธุ์ XE รายแรกในประเทศไทย โดยระบุว่า ตรวจพบสายพันธุ์ลูกผสม XE จากการถอดรหัสพันธุกรรมทั้งจีโนม จากตัวอย่างโดยการ Swab ซึ่งเป็นผู้ติดเชื้อในกลุ่มสีเขียว โดยมีอาการเพียงเล็กน้อย
ขณะเดียวกัน องค์การอนามัยโลก (WHO) ได้ออกคำเตือนเกี่ยวกับโอมิครอนสายพันธุ์ลูกผสม XE ว่า เป็นสายพันธุ์ที่สามารถติดต่อได้ง่าย และรวดเร็วกว่าเชื้อโควิด-19 ทุกสายพันธุ์ที่เคยพบเจอมา
อีกทั้ง WHO ประเมินว่า สายพันธุ์ลูกผสม XE สามารถแพร่เชื้อได้เร็วกว่า BA.2 ถึง 10% แต่อย่างไรก็ตาม ยังต้องรอข้อมูลจากทั่วโลกที่ร่วมด้วยช่วยกันถอดรหัสพันธุกรรมทั้งจีโนมอีกระยะหนึ่งเพื่อการยืนยัน
โควิด XJ คืออะไร
สำหรับเชื้อโควิด-19 สายพันธุ์ XJ เป็นสายพันธุ์โอมิครอนลูกผสมระหว่างสายพันธุ์ย่อย BA.1 และ BA.2 เช่นเดียวกับสายพันธุ์ XE พบมากที่สุดในประเทศฟินแลนด์
เมื่อวันที่ 4 เมษายน 2565 นพ.ศุภกิจ ศิริลักษณ์ อธิบดีกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ระบุว่า สายพันธุ์ XJ จะแตกต่างจากสายพันธุ์ XE แม้จะเป็นลูกผสมจากสายพันธุ์ย่อยเดียวกัน แต่มีรหัสพันธุกรรมที่แตกต่างกัน จึงทำให้มีชื่อเรียกที่ไม่เหมือนกัน ส่วนความรุนแรงของสายพันธุ์ XJ ยังไม่มีการรายงานข้อมูลที่ชัดเจนว่าจะสามารถแพร่กระจายเชื้อได้เร็วกว่าหรือเป็นอันตรายกว่าสายพันธุ์อื่นหรือไม่
สายพันธุ์ลูกผสมของโควิด-19
ศูนย์จีโนมทางการแพทย์ โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล ให้ข้อมูลว่า การกำหนดสายพันธุ์โควิด-19 นั้น อาศัยข้อมูลรหัสพันธุ์ของโควิด-19 ทั้งจีโนมซับมิตเข้าไปในโปรแกรมออนไลน์ PANGOLIN แบ่งสายพันธุ์ลูกผสมเป็น 2 หมวด 8 สายพันธุ์
หมวด 1 : สายพันธุ์ลูกผสมระหว่าง เดลต้า x BA.1 ประกอบด้วยสมาชิก 2 สายพันธุ์ ดังนี้
• XD – เป็นสายพันธุ์ลูกผสม ระหว่าง เดลต้า x BA.1 Lineage พบในฝรั่งเศส ประกอบด้วยยีน S ที่สร้างหนามแหลม ส่วนอื่นเป็นจีโนมจากเดลต้า องค์การอนามัยโลก แจ้งว่าไม่พบการระบาดที่รวดเร็ว (Transmissibility) และอาการที่รุนแรง (Severity)
• XF – จีโนมมีส่วนผสมระหว่าง ยีน S และยีนที่สร้างโปรตีนสำคัญของอนุภาคไวรัส มาจาก BA.1 กับส่วน 5 จากจีโนมของเดลต้า
หมวด 2 : สายพันธุ์ลูกผสมระหว่าง BA.1 x BA.2 ประกอบด้วยสมาชิก 6 สายพันธุ์ ดังนี้
• XE – พบในอังกฤษ จีโนมมีส่วนผสมระหว่าง ยีน S และยีนที่สร้างโปรตีนสำคัญของอนุภาคไวรัส มาจาก BA.2 กับส่วน 5 จากจีโนมของ BA.1 แสดงอัตราการแพร่ระบาดมากกว่า BA.2
• XG – พบในเดนมาร์ก
• XH – พบในเดนมาร์ก
• XJ – พบในฟินแลนด์
• XK – พบในเบลเยียม
• XL – พบในอังกฤษ
สายพันธุ์ลูกผสม XF, XE, XG, XH, XJ, XK, และ XL มีการหลบเลี่ยงภูมิคุ้มกัน ความสามารถในการแพร่ระบาด อาการความรุนแรงของโรคโควิด หากดูจากรหัสพันธุกรรมบนจีโนมแล้ว ผู้เชี่ยวชาญหลายท่านลงความเห็นว่าไม่น่าจะแตกต่างไปจาก โอมิครอน (BA.1 และ BA.2)
ขอบคุณที่มาโดย ประชาชาติธุรกิจ
ขอบคุณภาพโดย Articular จาก Freepik
บทความน่าสนใจ : ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ย่อยของโอมิครอน
อ่านบทความเพิ่มเติม >> คลิกที่นี่
